Kamionka

UNIQ7f45348db10c199-googlemap-00000000-QINU
Kamionka na mapie

Kamionka (dawn. niem. Kamiontken/Lamprechtsdorf) - wieś położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Kwidzyn.

Historia

Archeolodzy potwierdzili istnienie na obszarze Kamionki osady wczesnośredniowiecznej.

Przechodziła tutaj znana już w 1239 roku droga kwidzyńsko-dzierzgońska oraz, wymieniona w 1313 roku, droga królewska do Tychnów (i dalej do Santyra). Historycznie, prawdopodobnie Kamionkę należy utożsamić z wsią Małe Brokowo, którego istnienie sugerowała nazwa Brokowo Wielkie. W roku 1236 obszar wsi leżał w obrębie granic późniejszych dóbr tychnowskich. W 1299 roku wieś Kamionka pod nazwą Lamprechtesdorf (wieś Lamprechta - prawdopodobnie od nazwiska pierwszego zasadźcy jako własność Dytrycha Stango została wraz z 40 łanami, położonymi po obu stronach Liwy, nadana celem lokacji Gerhardowi. Ten drugi z kolei zasadźca miał posiadać co dziesiąty wolny łan na prawie chełmińskim, trzecią część dochodów sądowych oraz wolne od czynszu: karczmę, ławy mięsną, płócienną i szewską. Z każdego z pozostałych 36 łanów po siedemnastu latach wolnizny miał obowiązywać roczny czynsz w wysokości połowy grzywny. Przed 1362 rokiem wieś zmieniła właściciela. Przeszła w ręce Jachanda (Juranda) z Plemiąt z ziemi chełmińskiej i jego synów, Chocimira i Nicza (Mikołaja). Natomiast w roku 1396 ze składek pobożnych wiernych kapituła kupiła Kamionkę od kolejnego jej właściciela Piotra Vanscha, rycerza z Tychnów, za 380 grzywien. W owym czasie Piotr posiadał jeszcze inne dobra (na terenie późniejszej Nowej Wsi), z dobrami Rothhof (Czerwony Dwór) i Schibe, z Tychnowami, Brokowem, Rakowcem i dobrami kapituły (Baldram).

Młyn, który znajdował się przy wsi Piotr sprzedał biskupstwu, które też zachowało zwierzchnictwo dominialne i pewne świadczenia od kmieci (stróżę i korzec biskupi). W roku 1400 Michał Lamprechtisdorfer (przymiotnik od nazwiska znaczący-pochodzący z Kamionki) był ławnikiem miejskim kwidzyńskim.

W roku 1543 Kamionka stanowiła jeszcze jedną część Brokowa. W II połowie XVI wieku na dwudziestu łanach siedziało dziesięciu gburów (gospodarze, zamożni chłopi, posiadający własne duże gospodarstwa - tzw. gburstwa), stąd wniosek, że wieś była zagospodarowana. W roku 1607 oprócz gburów pojawili się zagrodnicy szarwarkowi, co było widocznym znakiem zmian - rozwoju gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej i jej skutku, czyli pauperyzacji chłopów. Oczynszowanie nastąpiło dopiero w 1694 roku. Sołtys nazywał się Banwski, co być może świadczy o przewadze Polaków. Jednak w 1717 roku sołtysem był już Niemiec lub ktoś o niemiecko brzmiącym nazwisku, co mogło być wynikiem osadnictwa po zniszczeniach wielkiej wojny północnej a szczególnie epidemii z lat 1709 - 1711. W XIX wieku wieś dzieliła się na Kamionkę Królewską (dawn. niem. Königlich Kamiontken) i Kamionkę Szlachecką (dawn. niem. Adlig Kamionken), co odpowiadało stosunkom własnościowym.

Kamionka Szlachecka w 1885 roku miała 257 ha, liczyła 300 mieszkańców, w roku 1905 osadę zamieszkiwało 711, a w roku 1910 już 729 osób. Do pochodzenia polskiego przyznawały się aż 673 osoby.

W roku 1905 Kamionkę Królewską zamieszkiwało 230, a w 1910r. na 710 ha żyły tylko 273 osoby, w tym 50 Polaków.

W 1938 roku nazwę wsi zmieniono na Lamprechtsdorf. Rok później Kamionka liczyła 84 gospodarstwa domowe zamieszkałe przez 338 osób.

Zmiana dotychczasowej nazwy Lamprechtsdorf na Kamionka ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947r. (Monitor Polski nr 014, poz. 55).

W roku 1945 powstała tu czteroklasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczało dwudziestu uczniów. W tymże roku Kamionka liczyła 173 mieszkańców. Przed reformą administracyjną (1999 rok) należała do województwa elbląskiego.

W Kamionce znajduje się stary cmentarz - tuż za lasem przy wjeździe od strony Kwidzyna. Miejsce zaniedbane, zniszczone. Pozostało jedynie kilka betonowych płyt grobowych. Za kilkanaście lat odejdzie w niepamięć.

Teraźniejszość

Stan ludności na dzień 31 grudnia 2007 roku wynosił: 206 osób.

Sołtys (2012): Genowefa Szczotka
Kamionka 27
82-500 Kwidzyn
tel. 55 279 70 22 lub 504 112 016

Poprzednio funkcję sołtysa pełnił Mieczysław Obuchowski.

Zapisy nazewnictwa Kamionka

• 1510 - Kominky (LMC)
• 1790 - Kaminke (Srt)
• 1882 - Kamionka (SG)
• 1936 - Kamionka (Ar)
• 1945 - Kaminke (R)
• 1951 - Kamionka (R)
• inne spotykane formy (Kamiontken, Lamprechtsdorf)

Zapisy nazewnictwa Kamionka Szlachecka

• Kamenau
• Adlig Kamiontken
• Adlig Kamionken
• Kamionka Szlachecka
• Kamionka

Zapisy nazewnictwa Kamionka Królewska

• Camjontken
• Kamiontken
• Königlich Kamiontken
• Kamionka Królewska
• Lamprechtsdorf (od 16.07.1938)
• Kamionka

Zobacz też

Wykaz miejscowości powiatu kwidzyńskiego

Źródła

• Kwidzyn. Z dziejów miasta i okolic
• http://www.westpreussen.de/
• Monitor Polski - Rocznik 1948 Nr 014