Szałwinek

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn

Szałwinek na mapie

Szałwinek - ruina domu

Szałwinek (dawn. niem. Schadewinkel) - wieś położona w powiecie kwidzyńskim, w gminie Kwidzyn.

Spis treści

1 Historia
2 Teraźniejszość
3 Zapisy nazewnictwa
4 Zobacz też
5 Źródła

Historia

W latach 1399-1446 był tu dwór, należący do komturstwa gniewskiego. Oprócz hodowli bydła, uprawiano także w majątku ziemię. Jednak powodzie, które okresowo nawiedzały te okolice w XV i XVI wieku zniszczyły folwark i grunty w latach 1466 – 1772 służyły jako okresowe pastwiska należące do niegrodowego starostwa gniewskiego w województwie pomorskim w Polskich Prusach Królewskich.

W kwietniu 1454 roku starosta gniewski (który zastąpił krzyżackiego komtura po powstaniu stanów pruskich) Jan z Jani protestował przeciw wypasowi bydła przez poddanych Tomasza z Zalewic, współwłaściciela dóbr tychnowskich sąsiadujących z Szadówkiem. W 1566 roku ziemie te, jako „pastwiska koło Kwidzyna” wydzierżawił na okres sześciu lat gdański rzeźnik. Odnotowano też kolejne umowy dzierżawne z lat 1613, 1624 i 1638 – tym razem na okres 60 lat.

Budowa i umocnienie wałów przeciwpowodziowych korzystnie wpłynęła na rozwój stałego osadnictwa. W 1682 roku odnotowano tu 6 czynszowników, którzy dostali ziemię do użytkowania na okres 40 lat. W 1744 roku było ich już 10 w tym 5 menonitów. Menonitów na tych terenach mieszkało więcej jednak stopniowo ulegli oni germanizacji.

Dopiero w drugiej połowie XVIII wieku, po zakończeniu wojny siedmioletniej, rozpoczęło się stałe osadnictwo. W 1780 roku w osadzie było 194 mieszkańców.

Przez cały wiek XIX do 1945 roku funkcjonowała tu 1 klasowa szkoła ewangelicka, do której uczęszczały też dzieci z Jarzębiny. W latach 1932 – 1937 uczył w niej Rudolf Calmse.

W 1905 roku, osada liczyła 109 mieszkańców. W roku 1910 Szadówko liczyło 118 osób, w tym 52 Polaków. Wieś obejmowała 278 ha. W 1939 roku w 25 gospodarstwach domowych mieszkało 117 osób.

Zmiana dotychczasowej nazwy Schadewinkel na Szadówko ustalona została Rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948r. (Monitor Polski nr 059, poz. 363).

Po 1945 roku utworzono tu PGR, którym kierował w latach 1953 - 1974 pochodzący z ziemi sztumskiej Klemens Weiss. W tym czasie wybudowane zostaje osiedle mieszkaniowe. Przedsiębiorstwo prężnie funkcjonujące przejął następnie w zarządzanie Zbigniew Lewicki.

W 1970 roku nazwę wsi Szadówko zmieniono na Szałwinek. W tymże roku wieś zamieszkiwało 161 osób.

Teraźniejszość

Stan ludności w dniu 31 grudnia 2007 roku wynosił: 152 osoby.

Sołtys (2012): Mieczysław Madej
Szałwinek 9/2
82-500 Kwidzyn
tel. 55 275 77 55 lub 694 593 424

Zapisy nazewnictwa

1399 - Schadewynkel (AB)
1402 - Schadewinkel (AB)
1565 - Sadwinkel (LPm I)
1624 - Szalwink (LPm II)
1664 - Szadwinkell (F)
1682 - Szadwinkiel (F)
1790 - Schadewinkel (Srt)
1941 - Schadewinkel (NMS)
inne spotykane formy (Schadwinkel, Szadówko, Szalwinek, Szałwinek)