Kaniczki

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn

Wersja Rachel (dyskusja | edycje) z dnia 21:13, 13 gru 2015

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Kaniczki na mapie
UNIQ528b8692c685479-googlemap-00000000-QINU

Kaniczki (dawn. niem. Kanitzken/Kunkenau) - sołecka wieś położona w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki.

Historia

Od początków swojego istnienia obszar Kaniczek i Olszanicy oddzielał Stary Nogat. Odnotowanym w XIV wieku śladem po nim było jezioro Senichchen. Prawdopodobnie nazwa jeziora była pragenezą nazwy wsi. W źródłach z 1378 ( i później w XVI w) roku zostały zanotowane następujące formy wsi Kunczken, Konnitzken, Canitzken, Konitzken. Jest to zapewne liczba mnoga zdrobniałej nazwy Cienica, Sienica lub Konica z typowym sufiksem polskim - ica. Cała okolica współczesnych Kaniczek od 1250 roku należała do dominium biskupstwa pomezańskiego.

W roku 1378 kapituła nadała swemu staremu słudze Piotrowi Staroście celem lokacji wieś Kunczken z dwudziestoma ogrodami, każdy po trzy morgi. Dwa ogrody były wolne od czynszu i służby. Pozostałe obowiązywał roczny czynsz w wysokości czterech skojców z ogrodu oraz robocizna według potrzeby na własny koszt, z wyjątkiem pracy przy sianokosach, wykonywanej według starego zwyczaju.

Mieszkańcy wsi byli niewątpliwie Polakami. W wyniku zniszczeń wojennych i powodzi Kaniczki przynajmniej częściowo opustoszały.

W roku 1542 były tu tylko dwa gospodarstwa należące do gospodarzy nazwiskiem: Krótki i Bartliński. Reszta areału wsi była traktowana jako pastwiska. Częste wylewy Wisły powodujące zniszczenia wsi, brak odpowiedniej wysokości tam i wałów przeciwpowodziowych było bezpośrednią przyczyną sprowadzenia tu olendrówz żuław malborskich. Osadzono ich na 40 łanach.

W 1575 roku chłopi zagospodarowali tylko 37 łanów i dziesięć mórg, ale był to już sukces. W latach 1672 i 1717 miały miejsce 2 wylewy Wisły,które wyrządziły wielkie straty. Mimo tego powierzchnia uprawna nie wynosiła mniej niż 34 łany. Ponieważ olendrzy mieli kontrakty długoterminowe, przeto w 1788 roku uzyskali prawo do dziedzicznego użytkowania ziemi, a w okresie reform uwłaszczeniowych zostali uwłaszczeni w pierwszej kolejności. W 1885 roku na 783 ha mieszkało 511 osób. W roku 1905 osadę zamieszkiwało 496, a w 1910r. - 524 mieszkańców. Zmiana nazwy wsi na Kunkenau nastąpiła w 1938 roku. Rok później wieś liczyła 97 gospodarstw domowych, w których mieszkały 372 osoby.

Zmiana dotychczasowej nazwy Kunkenau na Kaniczki ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947r. (Monitor Polski nr 014, poz. 55).

Teraźniejszość

Już 19 czerwca 1945 roku powstała tu jedna z pierwszych szkół podstawowych w powiecie kwidzyńskim. W latach 1962-1965 wzmocniono korpus przeciwpowodziowy wału nadwiślańskiego na odcinku wsi Kaniczki. 29 sierpnia 1965 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny. W 1970 roku było tu 347 mieszkańców. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego, od 1999 należy do województwa pomorskiego. W Kaniczkach został niedawno utworzony Dom Weselny Las Vegas Kaniczki.

Do 2014 roku we wsi stał drewniany, podpiwniczony dom (nr 21). Ten budynek wolnostojący (podcieniowy) w Kaniczkach, powstał w II połowie XVIII wieku, jako część zagrody na planie litery T. Sześcioosiowy, z drewnianą nadbudówką, wspartą na czterech rzeźbionych słupach, tworzącą podcienia został przebudowany około 1800 roku. Zagroda składała się z pierwotnego budynku i dobudowanej w tej samej linii obory pod wspólnym dachem. Dom posiadał drewniane stropy z ozdobnymi końcówkami wychodzącymi przed ściany zewnętrzne. Budynek został przeniesiony do skansenu - Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce koło Torunia.

Odnaleźć tu można także stary cmentarz ewangelicko - mennonicki z zachowanymi nagrobkami i płytami. Z płyt można odczytać epitafia. Na środku cmentarza stoi krzyż.

Ciekawostki

Przez wieś przebiegała trasa rozebranej kolejki wąskotorowej Mareza - Rusinowo. Znajdywały się tutaj dwa przystanki "Kaniczki Przystanek" i "Kaniczki".

Zapisy nazewnictwa

1378 - Kunczken (Cr)
1461 - Canitcz (UBP)
1542 - Konnitzky (UBP)
1575 - Canizken, Konitzken (UBP)
1694 - Kanitzken (ZtM)
1790 - Kanitzke (Srt)
1882 - Kanicki (SG)
1945 - Kunkenau (R)
1951 - Kaniczki (R)
inne spotykane formy (Ouwe, Au, Konitzky, Kunzendorf, Canitzken, Kunkowo, od 16.07.1938 Kunkenau)